Ben je onlangs nog op een universiteit geweest? Op een gemiddelde universiteit zul je veel grote onderwijsruimtes aantreffen, de overbekende (hoor)collegezaal. In Twente was er 1 hele grote collegezaal, maar hier in Groningen zie ik die wel wat meer (het is natuurlijk ook een grotere universiteit met enkele grote studies).
Je kent deze collegezalen vast wel: een in hoogte oplopende zaal, met lange rijen stoelen voor de studenten, met van die klaptafeltjes. We weten inmiddels wel uit onderzoek dat dit soort ruimtes beperkingen heeft: het puur luisteren naar een docent (hoe goed die ook zijn of haar best doet) betekent vaak niet zo heel voor het leerproces van al die studenten.
In Twente hebben we in het voorjaar van 2018 al eens mogen experimenteren met andere opstellingen in onderwijsruimtes, mede dankzij de inzet en creativiteit van de zeer actieve studievereniging Daedalus van Industrial Design. Zij hadden toen bijvoorbeeld de volgende opstelling bedacht omdat ze ook niet blij waren met een traditionele opstelling met rijen stoelen en tafels.
Dus ja, ik ben al enige tijd gefascineerd door wat een goede onderwijsruimte nu eigenlijk zou moeten zijn. Een bepaalde indeling (de bus, carré, rond etc), de grootte en hoogte van de tafels, de plek van de docent, de locatie(s) van het presentatiescherm, het heeft allemaal invloed op het leren van studenten. Of wat denk je van het licht, de kleuren, de akoestiek? Een waardevolle publicatie die op dit soort aspecten ingaat is het Cookbook Education Spaces van de TU Delft. En wellicht wel het allerbelangrijkste in dit verband: wat doet de docent? In wetenschappelijke termen de “teaching practice” of “teacher behavior”.
Huidig project TEO
Met het thema Onderwijsruimtes ben ik ook in Groningen verder gegaan. Ik heb in het afgelopen jaar wat tijd mogen besteden aan het zoeken en vinden van relevante literatuur, zie deze lijst met inmiddels 60 publicaties ( helaas nog lang niet allemaal kunnen lezen; aanvullingen zijn welkom!).
En inmiddels ben ik in Groningen ook sinds augustus 2019 intensief betrokken bij de voorbereidingen van het project TEO. TEO staat voor Tijdelijke Extra Onderwijsruimtes. In dit project gaan we echt aan de slag met verschillende onderwijsruimtes. Het project duurt 4 jaar. Officieel zijn we in janauri 2020 gestart. We gaan intensief met docenten aan het werk om hun onderwijs uit te voeren in verschillende onderwijsruimtes. De doorlooptijd van 4 jaar geeft ons ook de tijd om parallel serieus onderzoek te doen. Meer info kun je op de RUG website vinden.
Wat er nog komt
Ik ga proberen om hier regelmatig een bericht te plaatsen over dit thema en het project TEO.